Bij de inzet van autonome voertuigen (AV’s) verdwijnt de menselijke interactie. En dat zorgt voor nieuwe risico’s in het verkeer, stelt het Nationaal Wetenschappelijk Instituut voor Verkeersveiligheidsonderzoek (SWOV). Volgens de stichting wordt er door autofabrikanten te weinig onderzoek gedaan naar de reactie van andere weggebruikers op AV’s. Daarom gaat de SWOV samen met de TU Delft een onderzoek doen naar het gedrag in het verkeer van fietsers en voetgangers.
“Fietsers en voetgangers kunnen nu bijvoorbeeld oogcontact maken met een bestuurder en zo inschatten of ze wel of niet kunnen oversteken. Met zelfrijdende auto’s is die inschatting niet meer te maken”, zegt Swov-woordvoerder Patrick Rugebregt. “Met de kennis uit ons onderzoek kunnen autofabrikanten bepalen hoe zij het gedrag van andere verkeersgebruikers kunnen integreren in hun systemen. Autofabrikanten die zelfrijdende auto’s ontwikkelen moeten rekening houden met het gedrag van andere verkeersdeelnemers.” De onderzoeksresultaten zullen op zijn vroegst begin volgend jaar verschijnen. Dan zijn er nog geen kant en klare aanbevelingen voor beleid, stelt Rugebregt. “Het is nog te vroeg om de wet- en regelgeving erop aan te passen, er moet eerst voldoende kennis op worden gedaan.
Op de website – www.swov.nl – stelt SWOV dat fietsers en voetgangers er nog niet zeker van zijn dat automatisch rijdende auto’s hen zullen zien en voor hen zullen stoppen. “Zolang zij daarvan niet overtuigd zijn, zullen zij zich in het algemeen behoedzaam gedragen ten opzichte deze automatisch rijdende auto’s. Dit laten de, nog weinige, internationale studies zien die er zijn gedaan naar de interactie tussen automatisch rijdende auto’s en fietsers en voetgangers. Over het gedrag van deze laatstgenoemde groep is nog maar weinig bekend; bij de ontwikkeling van automatisch rijdende auto’s wordt er vooral gekeken vanuit het perspectief van het voertuig en de technologie om fietsers en voetgangers te detecteren.”
In het rapport Safe interaction between cyclists, pedestrians and automated vehicles (R-2016-16) inventariseert SWOV de kennisleemtes die er zijn over de veilige interactie tussen automatisch rijdende auto’s en kwetsbare verkeersdeelnemers, bezien vanuit het perspectief van de fietsers en voetgangers.
Automatisch rijdende auto’s moeten niet alleen ‘leren’ om fietsers en voetgangers te kunnen detecteren, ze moeten vooral ook ‘leren’ om het gedrag van fietsers en voetgangers te interpreteren en te voorspellen. “Om dat te kunnen, moet er meer bekend worden over het gedrag van fietsers en voetgangers ten opzichte van, geheel of gedeeltelijk, automatisch rijdende auto’s en op welke punten dat gedrag mogelijk gaat verschillen ten opzichte van het gedrag bij een conventionele auto. Als hier grote verschillen tussen bestaan, betekent dit bijvoorbeeld dat softwareontwikkelaars hun algoritmes niet kunnen baseren op het gedrag dat voetgangers en fietsers momenteel laten zien bij door mensen bestuurde auto’s.”
‘Op deze en andere vragen moeten we een antwoord zien te vinden, dat is nodig om ervoor te kunnen zorgen dat het verkeer er echt veiliger op gaat worden zodra automatisch rijdende auto’s grootschalig de weg op gaan,’ zegt prof. dr. Marjan Hagenzieker van SWOV. ‘ In 2017 gaan we verder met het onderzoek hiernaar.’