‘Back to the future’. Dat was het overkoepelende thema van het veelzijdige programma dat de branchegroepen Aansprakelijkheid/Technische Varia + Agrarisch en Monitoring Bouw & Infra hadden opgezet. Met als rode draad de technologische ontwikkelingen c.q innovatie op een breed terrein waarmee de achterban van beide branchegroepen te maken krijgt werd een boeiend en prikkelend drieluik gepresenteerd: een plenaire lezing van chaos-master’ en technologie-expert Peter Ros, een zestal workshops waarvan er twee konden worden bijgewoond en een afsluitende – weer plenaire – paneldiscussie. Centraal daarin stond de noodzaak tot aanpassen aan de nieuwe ontwikkelingen en daarmee de urgentie tot verandering. “Vasthouden aan het bestaande heeft geen zin.”
Ros vertelde in zijn presentatie met als titel ‘De impact van exponentiële technologische ontwikkelingen op mens en organisatie’ dat onze blik op de toekomst vaak wordt gedomineerd door lineair denken: we trekken de bekende ontwikkelingen door. “Maar innovatie gaat vaak sneller dan dat. Inmiddels wordt er al met 4D-printers geëxperimenteerd. Door de vierde dimensie tijd toe te voegen kun je materiaal maken dat van eigenschappen kan veranderen.”
In het verlengde daarvan ligt claytronics, een techniek waarmee materie geprogrammeerd kan worden zodat het van vorm kan veranderen. Dichter bij huis zijn ontwikkelingen als de zelfrijdende auto en internet of things: de steeds toenemende onderlinge verbondenheid van apparaten. Blockchain bleek voor de meeste aanwezigen nog onbekende materie. “Dat is een soort grootboek, maar dan verdeeld over tienduizenden servers”, deed Ros een poging om het fenomeen uit te leggen. Ook innovaties als grafeen, data-opslag in DNA en aerogel passeerden de revue.
Veranderingen gaan steeds sneller en vasthouden aan het bestaande heeft volgens Ros geen zin. “Het is nog nooit zo riskant geweest om op safe te spelen.” Wie het gevoel kreeg dat de mens stilaan overbodig wordt, werd tot slot gerustgesteld. “Zet middelen in om ervoor te zorgen dat je tijd hebt voor menselijke aandacht. Want dat is niet te kopiëren.”
Workshops
Het centrale thema werd verder uitgewerkt in een zestal workshops:
3D-printen en aansprakelijkheid
Schade-expert Jeroen van de Mortel (Context) inventariseerde in een workshop de aansprakelijkheidsrisico’s van 3D-printen. Hij legde uit dat er inmiddels 160 materialen kunnen worden geprint, waaronder goud. Er worden tegenwoordig al complete flatgebouwen geprint in China. “Voor 140.000 euro kun je in een week een villa printen”, schetste Van de Mortel de mogelijkheden.
Als aansprakelijkheidsrisico’s werden onder meer benoemd de beroepsaansprakelijkheid van de ontwerper, van de fabrikant en van de controleur. “Die risico’s zijn vrij traditioneel. Dat is niet anders dan in een fabriek. Eigenlijk kun je een 3D-printer beschouwen als een kleine bouwplaats. In essentie is het verschil dat de productaansprakelijkheid wordt verdeeld over de ontwerper en de fabrikant van de printer.” Voor experts verandert er niet heel veel, was de conclusie: “Je moet wel de eigenschappen van nieuwe materialen leren kennen. En over 3D-printers zelf zal je kennis moeten opdoen.”
Datalekken
Advocaat Jurre Reus, gespecialiseerd in gegevensbescherming bij CMS, praatte de aanwezigen bij over de meldplicht Datalekken die sinds 1 januari 2016 geldt. “Vorig jaar zijn er 5.500 lekken gemeld”, aldus Reus. Het gaat vooral om phishingmails en ransomware. Volgens Reus is de mens een niet te onderschatten risicofactor: “De organisatorische beveiliging is vaak slecht. Een notariskantoor dat een dossier moest overdragen, stuurde bijvoorbeeld een USB-stick in een envelop. Die envelop is leeg aangekomen.” Een ander bekend voorbeeld is de arts die een harde schijf met 780 medische dossiers op de achterbank van zijn auto had laten liggen.
Reus wist te melden dat er met name in de zorg en de publieke sector veel data wordt gelekt. Tot nu toe zijn er geen boetes opgelegd. Reus is kritisch op de expertisebranche: “Juist een expert heeft toegang tot heel veel privacygevoelige informatie. Toch laten expertisebureaus medewerkers geen privacyverklaring ondertekenen.”
Paneldiscussie
Afsluitend vond een paneldiscussie plaats met Eelco Simon, manager group strategy & business development bij CED, Bernard van den Berg, directeur Insurance van bouwbedrijf BAM en Wilco de Haan, directeur bij Schouten Zekerheid. Simon, sinds september in de branche actief, vindt experts niet erg innovatief. “De menselijke factor wordt als toegevoegde waarde nog steeds gevraagd, maar wordt in prijs minder gewaardeerd. Experts kijken te weinig naar hoe ze hun toegevoegde waarde kunnen vergroten.”
De Haan stelde ‘jeuk te krijgen’ van het woord innovatie. Hij herkent wel iets in de afwachtende houding die Simon ziet. Van den Berg stelde voorop dat het behouden van het goede ook een deugd is. Volgens hem heeft de expert ook als taak te helpen processen te verbeteren. “Maar de rapportage is nog steeds hetzelfde als 25 jaar geleden. Er is veel kennis in de markt, maar we delen het niet met elkaar. Een expert bekijkt een schade en levert geen adviesrapport, want dat is de vraag niet.” De Haan vroeg zich af waarom experts niet om preventieadviezen worden gevraagd. “Kennelijk is de druk niet groot genoeg.” In het verlengde hiervan stelde hij dat “experts hun kennis van schades meer moeten delen door bijvoorbeeld preventieadviezen te geven. Anders is er straks iemand anders die het doet”. De Haan kreeg vanuit de zaal kritiek, maar ook bijval voor zijn stelling
De aanwezigheid van data is volgens De Haan niet het probleem. “Maar het omarmen, er zinvolle dingen mee en die delen, dat is wel een probleem.” Dat leverde vanuit de zaal de opmerking op dat kennis delen ook een hoger tarief met zich meebrengt. “De experts die ik ken, willen echt wel advies geven. Maar je zit in de spagaat omdat dat een hogere prijs betekent. Iemand moet de eerste zijn en het risico nemen”, vindt Simon. Volgens De Haan is er geen risico. “De klant betaalt lachend 400 euro voor een advies.”